1. De indeling van deze site
Aan de hand van de navigatiestructuur in het linker venster is te zien dat de site in een aantal delen uiteenvalt.
Inleiding
Dit deel behandelt het doel van de site en de doelgroep. De huidige webpagina (de wegwijzer) behoort er ook toe.
A: Spreken en horen
Dit deel behandelt (zeer kort) de fysiologie van het spraak- en gehoororgaan plus verwijzingen naar veel uitgebreidere boeken en sites. Op een aantal plaatsen wordt het horen door gehoorgestoorden aangestipt. In dat deel staan een paar demonstraties om duidelijk te maken wat er mis kan gaan bij het horen, bijvoorbeeld bij ouderen.
B: Theorie
De theoretische achtergrond valt uiteen in een paar niveaus (zie onder); de theorie wordt moeilijker naarmate de vertakkingen in de boomstructuur dieper worden. Het bovenste niveau (B. Theorie) is kort en eenvoudig, dus voor een "architect met haast" die toch nog iets van akoestiek wil begrijpen of voor een audioloog die een paar jaar uit het vak is geweest. De vertakkingen in de navigatiestructuur worden later in deze webpagina uitgelegd.
C: Absorberende materialen
Dit deel valt uiteen in twee delen C.1 en C.2. Het eerste geeft een niet-uitputtende opsomming van materialen; de theorie van geluidabsorptie wordt besproken in deel B. Theorie. Webpagina C.2 gaat over een (klein) aantal praktijkgevallen. Sommige zijn gelukt, anderen zijn mislukt.
In de praktijk is het aantal gelukte projecten vele malen groter dan het aantal mislukte, maar in het bouwkundeonderwijs valt van de probleemgevallen vaak het meeste te leren.
D: Ontwerpregels
Architecten met nóg meer haast kunnen het theoretische deel B helemaal overslaan en zich direct richten tot deel D over het bouwkundig ontwerp. Aan de hand van een paar ruimtetypen wordt aangegeven hoe de akoestiek in het ontwerp kan worden meegenomen.
De rij met voorbeelden is niet uitputtend en er zijn plannen om de typen aan te vullen. Anderzijds kunnen sommige principes probleemloos van het ene ruimtetype naar het andere worden overgezet.
E: PDF's
In de voorgaande webpagina's is al uitgelegd waarom een site is gekozen als onderwijsvorm: Het geeft grotere flexibiliteit bij uitbreiding en wijziging, én het geeft de mogelijkheid om geluid te laten horen. De eerste jaren bestond de site daarom alleen uit html-pagina's.
Echter, er blijft bij heel veel mensen de behoefte om teksten op papier uit te draaien. "Op veler verzoek" zijn daarom pdf's aangemaakt van een groot aantal webpagina's. De modale lengte bedraagt 10 pagina's.
Eigenlijk zijn pdf's ook net wat mooier, ook op het scherm: de foto's zijn van hogere kwaliteit, de formules zijn scherper, de grafieken zijn beter leesbaar. Maar het beluisteren van geluid is met een pdf onmogelijk.
Niet van alle webpagina's zijn pdf's. Soms bevat een webpagina zoveel geluiden dat een pdf zinloos is. In andere gevallen bestaat de pdf nog niet. Het is de gewoonte om eerst een html-pagina op de site te zetten en die een paar weken/maanden later aan te vullen met een pdf. Bij die omzetting wordt dan ook de html-pagina nog eens tegen het licht gehouden.
F: Artikelen
Hier worden enkele artikelen getoond die in de vakpers zijn verschenen en het onderwerp verder uitdiepen. Voorlopig zijn alleen de artikelen opgenomen waar elders in de site expliciet naar wordt verwezen.
G: Colofon
Hier wordt de ontstaansgeschiedenis van de site enigszins behandeld. Maar er staat ook een fotoverantwoording in. Het verzamelen van beeldmateriaal is lastiger dan het lijkt.
2. Plussen en minnen, de diepere lagen in de navigatiestructuur
2.1 De delen A, C en D
In de boomstructuur worden sommige onderwerpen voorafgegaan door een plusteken. Dat betekent dat dat onderwerp kan worden geopend waarbij nieuwe onderdelen tevoorschijn komen. Een voorbeeld is het onderwerp "A. Spreken horen" dat drie sub-onderwerpen bevat. Deze boomstructuur is maar één niveau diep. Dat geldt ook voor deel "C. Absorptie".
In deel "D. Ontwerpregels" komen bij het uitvouwen een paar extra plusjes tevoorschijn. Het betekent in dezegevallen dat er een subpagina bestaat waarop, ter verduidelijking geluid te horen is.
2.2 Deel "B. Theorie"
Deel B is ingewikkelder omdat het een niveau extra heeft. De figuur toont een fragment van de boom.
Het bovenste niveau (B. Theorie) is zeer kort en eenvoudig en behoeft hier geen toelichting. Het is vervolgens onderverdeeld in een serie onderwerpen B.1 t/m B.31 (over de nummering later). Sommige van die delen kunnen weer een niveau dieper worden geopend (zoals bijvoorbeeld B.1 en B.31 in de figuur), andere niet (zoals B.2 en B.3 in de figuur). De theorie wordt moeilijker naarmate de vertakkingen in de boomstructuur dieper worden.
In het niveau B.1 t/m B.31 bevindt zich de kennis die de modale architect of bouwkundestudent zich eigen zou moeten maken voor een daadwerkelijk ontwerp. Wiskunde wordt omzeild, waarmee overigens niet wordt gesuggereerd dat de wiskundige kennis van bouwkundestudenten tekort schiet. Onze ervaring leert dat het bij studenten wel eens is weggezakt na de middelbare school, maar het blijkt altijd vrij snel weer boven te halen.
Een niveau dieper ligt het niveau voor de akoestische fijnproevers; enige wiskunde wordt daarbij niet geschuwd. In het voorbeeld van de onderstaande figuur zijn ze genummerd als B.1.1 t/m B.1.4 en als B.31.1 t/m B.31.2. In veel gevallen wordt in dit niveau de theorie afgeleid die een niveau hoger in samenvatting terugkeert.
3. Groepering door nummering
3.1 De nummering in B. theorie
De nummering in deel B loopt niet consequent door. Eerst komen de nummers B.1 t/m B.19, met wat kleine gaatjes, daarna wordt vervolgd met B.21 t/m B.27. Dan volgt opnieuw een gat, waarna wordt afgesloten met deel B.31.
Deze nummering is gekozen om de onderwerpen enigszins te groeperen. B.1 t/m B.19 geven de algemene akoestische theorie, in B.21 t/m B.27 is de theorie van spraak in ruimten hét onderwerp en in B.31 gaat het over muziekzalen. Bovendien is er wat ruimte om eventuele nieuwe pagina's toe te voegen.
3.2 De nummering in D. ontwerpregels
In deel D is gegroepeerd naar akoestische typologie. De nummering gaat vervolgens per tiental en meestal in even getallen zodat enige invoegingen nog mogelijk zijn.
De volgorde is wel degelijk van belang. D.10 en D.12 gaan over sportfaciliteiten. Die hebben vaak zeer merkwaardige nagalmcurven en het is zinvol om die als eerste aan te stippen. In "D.10 Sportzaal" wordt dat tamelijk uitgebreid behandeld; "D.12 Zwembad" geeft daarop wat specifieke aanvullingen maar is verder heel kort. Voor een goed begrip van zwembad-akoestiek volgens D.12 is het dan welhaast onvermijdelijk om eerst D.10 te lezen.
Een soortgelijk proces zien we in de serie "D.20 Restaurant" t/m "D.26 Bibliotheek". Het lijkt merkwaardig om deze twee gevallen in één adem te noemen, maar akoestisch zijn ze wel degelijk gelijk: een aantal geluidbronnen (meestal sprekers) en een zekere hoeveelheid geluidabsorberend materiaal. En ook hier zal de architect van een museum eigenlijk eerst (globaal) moeten beginnen met de akoestiek van een restaurant.
Nummer D.30 ontbreekt, D.40 e.v. gaan over ruimten voor speciale luisteraars, D.50/D.52 behandelen spraak in zalen, D.60 e.v. behandelen gebouwen met meerdere ruimten, D.70 e.v. gaan over muziek en bij D.80 staat een korte verhandeling over kantoren.
